28 Απρ 2009

A.Π.Θ. 10+1 ΧΡΟΝΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ. Η πρώτη έκθεση Χαρακτικής, στο Μουσείο Βάσω Κατράκη.

Η αφίσα της Έκθεσης.

Στο πολύπτυχο της παρουσίασης και των συντελεστών της έκθεσης, σημειώνει η Τεχνοκριτικός Έφη Στρούζα:
"Ουσιαστικός σκοπός του Μουσείου είναι να δημιουργτηθεί ένα ζωντανό κέντρο τέχνης, σύγχρονων μουσειακών προδιαγραφών, ανοιχτό στον διάλογο της ιστορίας του έργου της Βάσως Κατράκη και των χαρακτιών τεχνών με τις σύγχρονες τεχνικές και προσεγγίσεις της τέχνης."
Την επιμέλεια και τον συντονισμό της Έκθεσης έχει ο Ξενής Σαχίνης και ο Μανώλης Γιανναδάκης, καθηγητές της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ και μέλη της Ένωσης Ελλήνων Χαρακτών.

27 Απρ 2009

Όψεις μιας πόλης, είσοδος ανατολική...

Παλιότερα, στο συγκεκριμένο σημείο όπου τα ανατολικά γεφύρια ακουμπούσαν στο νησί του Αιτωλικού, υπήρχε ο "πόντες" - λέξη δανεισμένη από τους Ιταλούς - που σήμαινε γέφυρα. Ήταν μια ξύλινη γέφυρα που συνέδεε την άκρη του πέτρινου γεφυριού με το νησί. Ο πόντες, άνοιγε στην περίπτωση που έπρεπε να περάσει από το Κανάλι στη Νήδοβα ή και αντίστροφα κάποιο μεγάλο πλεούμενο όπως οι πάσαρες.
Στη φωτογραφία, διακρίνεται ο κήπος του παλαιού Παιδικού Σταθμού (νυν ΚΤΕΛ), και δύο χαρακτηριστικά κτίρια που ευτυχώς σώζονται ακόμη. Το υπόλοιπο ανοιχτό τοπίο έχει εντελώς αλλάξει, μετά την επιχωμάτωση στις αρχές της δεκαετίας του 70.

24 Απρ 2009

'Οψεις μιας πόλης, από την απελευθέρωση το 1829 έως την απογραφή του 1879 και την επίσκεψη του Ιωάννη Καποδίστρια.




Η πόλη του Αιτωλικού μετά τη συνθηκολόγηση και την παράδοση τηs τουρκικήs φρουράs του, απομένει ελεύθερη αλλά ανοργάνωτη και κατερειπωμένη. Είναι η εποχή που το νέο κράτοs με κυβερνήτη τον Ιωάννη Καποδίστρια προσπαθεί να οργανωθεί και να λειτουργήσει. Η Δυτική Χέρσοs(Στερεά) Ελλάδα, θα τύχει ιδιαίτερηs προσοχήs, ώστε το 1830 να πραγματοποιηθεί η καταγραφή των πόλεων, κωμοπόλεων και των χωριών τηs. H περιοχή τηs Αιτωλοακαρνανίαs θα χωρισθεί σε οκτώ επαρχίεs – μια απ αυτέs του Ανατολικού – και πρωτευοσά τηs θα ορισθεί το Μεσολόγγι. Στο Αιτωλικό θα εγκατασταθεί Δασμοτελωνείο με αρκετό προσωπικό, Υγιειολιμεναρχείο με δικό του γραμματέα, Αστυνομική Αρχή με κλητήρα και γραμματέα, υπάλληλοι τηs Δημογεροντίαs και τέλοs στο Νεοχώρι-που ανήκε τότε στο Δήμο Αιτωλικού- μαρτυρείται η ύπαρξη αγροφύλακα.
Ο Ιωάννηs Καποδίστριαs έδειξε άμεσο και προσωπικό ενδιαφέρον για την ανοικοδόμηση των οικισμών τηs περιοχήs και ιδιαίτερα του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού, στέλνονταs πολυπληθή ομάδα αρχιτεκτόνων και πολεοδόμων. Στα τέλη του Οκτωμβρίου του 1830, θα επισκεφθεί ο ίδιοs την περιοχή συνοδευόμενοs από τον πολεοδόμο βαρώνο de Schaubourg, στον οποίο θα αναθέσει την “διαγραφήν και ιχνογράφησην” των οικιστικών συνόλων των δύο πόλεων. Στουs κατοίκουs του Αιτωλικού ιδιαίτερα υπόσχεται την αποστολή ειδικήs ομάδαs μηχανικών για τη μελέτη και κατασκευή των γεφυριών ενώ ζητάει από τον Schaubourg να του υποβάλλει υπόμνημα για την “ανασκευήν” τησ πόληs και του νησιού στο σύνολό του.
Τη εποχή εκείνη, η Αιτωλοακαρνανία θεωρούνταν αρκετά πυκνοκατοικημένη (στισ 30.000 περίπου ανέρχονταν ο πληθυσμόs τηs). Ο Σ. Δ. Λουκάτοs, ερευνώνταs τα Γενικά Αρχεία του Κράτουs αυτήs τηs περιόδου, συγκέντρωσε αρκετά στοιχεία για την κοινωνική σύνθεση και την επαγγελματική ενασχόληση των κατοίκων της πόληs όπωσ αυτά αναγράφονται στουs καταλόγουs των “Επιτοπίων Πόρων” του Ανατολικού το 183ο (σημ 1). Σύμφωνα λοιπόν με αυτά τα στοιχεία, αρκετοί ήταν μικροιδιοκτήτεs που διατηρούσαν οινοπωλεία και ρακοπωλεία, κεραμιδοκάμινα και ασβεστοκάμινα, αρτοποιεία και παντοπωλεία, καφενεία, ακόμη και μπιλιάρδα. Η βιοτεχνία δείχνει ανεπτυγμένη ενώ η ναυτιλιακή κίνηση (εμπορική και επιβατική), είναι ικανοποιητική. Το αλιευτικό εμπόριο ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένο και μεροs των προιόντων του ( κυρίωs τα παστά ψάρια και το αυγοτάραχο) εξάγονταν. Γύρω από την πόλη επικρατούσαν οι γεωργοκτηνοτροφικέs ασχολίεs, έναs κλάδοs αρκετά δραστήριοs που απέφερε σημαντικούs πόρουs αφού τα προιόντα του διακινούνταν σε γειτονικέs περιοχέs όπωs η βορειοδυτική Πελοπόνησοs και τα Επτάνησα. Οι φόροι που εισέπραττε το Δημόσιo Ταμείο από τουs Αιτωλικώτεs αποτελούσαν σημαντικά του έσοδα και φανερώνει την καλή οικονομική κατάσταση τηs πόληs λίγα μόλιs χρόνια μετά την απελευθερωσή τηs(σημ 2).
Το 1879 διεξάγεται επίσημη απογραφή του νέου Ελληνικού Κράτουs. Τα αποτελέσματά τηs θα δημοσιευθούν το 1881 και σύμφωνα με αυτήν ο πληθυσμόs του Δήμου Αιτωλικού αριθμούσε 4.211 κατοίκουs και αποτελούνταν από το νησί του Αιτωλικού και τον αγροτικό οικισμό στον άγιο Νικόλαο τον Κούντρο (3.731), τα Μούσουρα (115) και τα Ελληνικά- Σιβίστα (365). Ο Αγ. Ηλίαs, η Σταμνά και το Χρυσοβέργι ανήκαν τότε στο Δήμο Ωλενείαs με έδρα τη Σταμνά. Από αυτούs όσοι ήταν γραμμένοι στα δημοτολόγια ήταν 3.402, οι ετεροδημότες 681 και οι μη ντόπιοι 274. Τα επιμέρουs στοιχεία τηs απογραφήs ωστόσο είναι πολύ ενδιαφέροντα. Οι εγγράμματοι αποτελούνταν από 633 άνδρεs και 98 γυναίκεs. Ωs προs την επαγγελματική του σύνθεση ο πληθυσμόs κατανέμονταν σε 145 βιοτέχνεs, 305 εμπόρουs, 3 ναυτικούs, 189 κτηματίεs, 167 γεωργούs και 42 ποιμένεs. Ο αριθμόs των διαφόρων εργατών και εργατριών ήταν σημαντικόs αφού ανέρχονταν στουσ 547 και ανάμεσά τουs οι 20 ήταν αγωγιάτεs. Αναφέρεται έναs Αιτωλικιώτηs δάσκαλοs (προφανώs υπήρχαν και άλλοι, μη ντόπιοι), 197 μαθητέs και 40 μαθήτριεs. Στην πόλη υπήρχαν 4 ιατροί, 3 φαρμακοποιοί και μία μαία. Οι δημόσιοι υπάλληλοι ήταν 28, οι δημοτικοί 21 και οι στρατιωτικοί 3. Αξιόλογοs ήταν και ο αριθμόs (149) διαφόρων υπηρετών ενώ σημαντική είναι και η καταγραφή 5 καλλιτεχνών.


Μιχ. Κότσαρηs



Σημειώσειs.

1.“εν Ανατολικώ τη 30 Νοεμβρίου 1830”, Γενικά Αρχεία του Κράτουs, φακ. 254, 26-31 και 30 Οκτωνβρ. 1830, φακ. 256.
2.συμφώνα με αναφορά του επιστάτη του Ανατολικού, προs την επί τηs Οικονομίαs Επιτροπήν, το τελωνείο Ανατολικού εισέπραξε από τα εισαγόμενα είδη 40 φοίνικεs και 2 λεπτά, ενώ από τα εισαγομένα είδη 416 φοίνικεs και 1 λεπτό.

Βιβλιογραφία

1.Γιάννηs Ν. Κουφόs, Εν έτει 1879, περοδ. “Παραχελωικά”, τευχ. 11 (Ανοιξη 1995).
2.Σπύροs Λουκάτοs, Η Αιτωλοακαρνανία στα χρόνια του Ιωάννη Καποδιστρια – πολιτειογραφεία από ανέκδοτεs αρχειακέs πηγεs. Πρακτικά Α Αρχαιλογικού και Ιστορικού Συνεδρίου Αιτωλ/νίαs. Αγρίνιο 21-23 Οκτωμβρ. 1988.
3.Σπύροs Λουκάτοs, Η ανοικοδόμηση των ερειπωμένων πόλεων στην ελεύθερη Ελλαδα επί Ι. Καποδίστρια. “Ετοs Καποδίστρια, οι επίσημεs ομιλίεs”, Αθήνα 1978.

23 Απρ 2009

Όψεις μιας πόλης, μνήμη Άη-Γιώργη

Η αποτύπωση μιας περασμένης εποχής, η γειτονιά τ' Αη-Γιώργη και το είδωλό της στα νερά της λιμνοθάλασσας. Η συγκεκριμένη γειτονιά παραμένει ακόμα σημείο αναφοράς για το Αιτωλικό και περπατιέται ακόμα μέσα από τα στενά της, τα γλυκά βράδυα της Άνοιξης...
(φωτ. αρχείο, εφημ. "Τα Γιοφύρια").

22 Απρ 2009

Όψεις - πέριξ - μιας πόλης.


1. 2.
3.


4.



5.

1. Το νησί του Αιτωλικού από την Αγ. Τριάδα.
2. Το Αιτωλικό από τον Αράκυνθο.
3. Στους πρόποδες του Αρακύνθου, κοντά στο Σταθμό.
4. Κοντά στην Αγ. Τριάδα.
5. Στη νότια πλευρά του νησιού.
Mια ανοιξιάτικη βόλτα στην περιοχή μας...
(φωτ. Etolikoartis)

Όψεις μιας πόλης, δίτροχες και τετράποδες μεταφορές.


Oι δύο φωτογραφίες, τραβηγμένες γύρω στη δεκαετία του 50 στις γειτονιές της νότιας πλευράς του νησιού, δείχνουν πόσο απλός και οικολογικός ήταν ο τρόπος με τον οποίο κινούνταν οι αγρότες κυρίως, μέσα κι έξω από την πόλη. Με κάρα και άλογα και με ποδήλατα.
Όσο όμως κι αν φαίνεται τόσο γραφική η εικόνα, η ζωή τότε ήταν πιο δύσκολη, μόχθος καθημερινός κι ελπίδα για μια καλύτερη μέρα. Στις φωτογραφίες, διακρίνεται ο Διονύσης Τζανετάτος...

21 Απρ 2009

Επιτέλους, η πρώτη Έκθεση για την Χαρακτική στο Μουσείο -Κέντρο Χαρακτικής Βάσω Κατράκη!


Στην ανατολική πλευρά του Αιτωλικού ένα μουσείο λειτουργεί από το 2006, και φιλοξενεί πάνω από 500 έργα της χαράκτριας και ζωγράφου Βάσως Κατράκη. Στο Μουσείο Βάσω Γ. Κατράκη-Εικαστικό Κέντρο Χαρακτικής από τις 30 Απριλίου έως τις 28 Ιουνίου 2009 θα φιλοξενηθεί στις αίθουσες περιοδικών εκθέσεων μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα όσο και πλούσια έκθεση χαρακτικής με έργα σπουδαστών αλλά και αποφοίτων του Εργαστηρίου Χαρακτικής της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης., από την εντεκάχρονη έως τώρα λειτουργία του.



Την έκθεση διοργανώνουν το Εργαστήριο Χαρακτικής του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. και το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, σε συνεργασία με το Μουσείο Βάσω Γ.Κατράκη, καθώς συμπληρώθηκαν ήδη έντεκα χρόνια συνεχούς εκπαιδευτικής διαδικασίας με δασκάλους τους Ξενή Σαχίνη και Μανόλη Γιανναδάκη, αναπληρωτές καθηγητές που εργάζονται με ξεχωριστές εκπαιδευτικές ομάδες, με τη διακριτική ευχέρεια επιλογής εκ μέρους των σπουδαστών.



Μέσα σ’ ένα πανεπιστημιακό τμήμα του ΑΠΘ. που προσμετράει μόλις 23 χρόνια ζωής, τα έντεκα χρόνια λειτουργίας ενός εργαστηρίου σηματοδοτούν έναν κύκλο δημιουργικών δραστηριοτήτων, που διαμορφώνουν το παρόν και την εξέλιξή του.



Η έκθεση περιλαμβάνει πλήθος μελετών και προτάσεων των σπουδαστών, μαυρόασπρα ή χρωματικά χαρακτικά μονότυπα ή αντίτυπα, που έχουν παραχθεί με τεχνικές της ανάγλυφης φόρμας χάραξης (ξυλογραφία, χάραξη σε λινόλεουμ, ή σε ειδικές πλάκες προκατασκευασμένης ξύλινης επιφάνειας MDF.) και της βαθιάς φόρμας χάραξης πάνω σε μεταλλικές πλάκες χαλκού ή τσίγκου (ξηρή χάραξη, οξυγραφίες με όλες τις τεχνικές, όπως γραμμικές διατυπώσεις, τεχνικές της άκουατίντα, της ζάχαρης, του μαλακού βερνικιού). Επίσης, μεικτές εν γένει τεχνικές αλλά και λιθογραφίες σε πέτρα ή σε ειδικούς τσίγκους αλουμινίου, πειραματισμοί σε άλλα υλικά όπως πλεξιγκλάς, κολλαγραφίες, δηλαδή διάφορα υλικά που διαμορφώνονται με συνδετικό υλικό την κόλλα, σε ?σώμα - μήτρα?. Τέλος, οι σπουδαστές χρησιμοποιούν και τη σύγχρονη τεχνολογία (υπολογιστές) για τις τεχνικές της φωτοχάραξης σε ειδικούς φωτοπολυμερικούς τσίγκους και για τις ηλεκτρονικές εκτυπώσεις.



Με αντιπροσωπευτικά έργα σπουδαστών που άλλοι επέλεξαν την χαρακτική ως κύριο άξονα των σπουδών τους και άλλοι απλώς παρακολούθησαν μια σειρά μαθημάτων για μια χρονική περίοδο, όπως και με έργα των αποφοίτων του Εργαστηρίου, επιτυγχάνεται μία πολύπλευρη παρουσίαση της δράσης του.



Ο Μανόλης Γιανναδάκης σημειώνει: «Στις μέρες μας η χαρακτική, και διέπεται από τις βασικές αρχές της εικαστικής σκέψης και πράξης ώστε να διατηρεί τις συγγένειές της τόσο με τη ζωγραφική (σχέδιο, χρώμα), όσο και με την γλυπτική (ανάγλυφη χάραξη) ή ανάπτυξη στον χώρο έργων από χαρτί ή άλλα υλικά στις τρεις διαστάσεις.

Το Εργαστήριο είναι μία μικρή κοινωνία αλληλεπίδρασης διδασκόντων και διδασκομένων, που έχει ως άξονα και στόχο τη γνώση αλλά και την ανάπτυξη δεξιοτήτων σε μια συγκεκριμένη ?γλώσσα? των εικαστικών τεχνών, στους χειρισμούς της φόρμας και στη μελέτη ανάλυσης και ανασύνθεσης θεωρητικών ζητημάτων της χαρακτικής, συγχρόνως με τη συναίσθηση της πραγματικότητας της σύγχρονης Τέχνης και την παρακολούθηση των εξελίξεών της γενικότερα...

Η εμπειρία του Εργαστηρίου μέσα στον πενταετή κύκλο σπουδών είναι ανεπανάληπτη ευκαιρία για τον καθένα να αναπτύξει, πέρα από το προσωπικό του έργο, την άμιλλα, τη συμμετοχή, τη συνεργασία, τον δημιουργικό διάλογο στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής ομάδας, ώστε να διαμορφωθεί ένα διακριτό στίγμα στο σύγχρονο εικαστικό τοπίο.

Όλα αυτά επιτυγχάνονται κυρίως με τα προγράμματα των διδασκόντων τόσο στη βασική εκπαίδευση των τεχνικών δυνατοτήτων της Χαρακτικής όσο και με τα ειδικά σεμινάρια, με τις εκπαιδευτικές εξορμήσεις, με τις επαφές, τις παρουσιάσεις των καλλιτεχνικών εργασιών καλεσμένων που προέρχονται από αντίστοιχα ιδρύματα του εξωτερικού (προγράμματα Έρασμος-Σωκράτης ή διμερείς σχέσεις συνεργασιών με άλλα ιδρύματα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης)».



Ο Ξενής Σαχίνης αναφέρει: «Θέλω να πιστεύω ότι στις Σχολές Καλών Τεχνών πρέπει να διδάσκουμε αντίληψη και στάση ζωής που θα γεννήσει αργότερα ενδιαφέρουσα τέχνη. Η χαρακτική για πολύ καιρό έπαιξε έναν αναπαραγωγικό ρόλο, βοηθώντας με τις τεχνικές της τη ζωγραφική να πολλαπλασιάσει τις εικόνες που δημιουργήθηκαν μέσω της λειτουργίας της. Έτσι είχε μείνει μακριά από την πλαστική έρευνα εφόσον είχε περιορισμένο αντικειμενικό σκοπό. Τώρα όμως, εδώ και έναν σχεδόν αιώνα, έχει απαλλαχθεί από αυτόν τον βρόγχο και δίνει τις δικές της λύσεις και προτάσεις σε προβλήματα που αφορούν την εικαστική σκέψη γενικότερα και όχι μόνο την ίδια. Ένα βήμα που βοήθησε προς αυτήν την κατεύθυνση ήταν η έρευνα που έγινε με προσοχή και με εργαλεία τις εγγενείς εικαστικές συνθετικές δυνάμεις της χαρακτικής αλλά και των τυπωμάτων.

Μα ποιες είναι αυτές οι εγγενείς δυνάμεις που ανανέωσαν και έδωσαν στη χαρακτική και στα τυπώματα τη σπουδαιότητα που τους οφείλαμε; Οι έννοιες του αρνητικού, του θετικού, της αντιστροφής, της κάθετης προβολής, ο αισθητικός πλούτος των ποιοτήτων που βρίσκονται στα διάφορα τυπώματα, ανάλογα με την τεχνική που τα γέννησε, είναι κάποιες από αυτές. Το ιδιαίτερο βλέμμα του χαράκτη προς το κέντρο της γης όταν δουλεύει στο τραπέζι του που γίνεται δημιουργική αισθητική εμμονή είναι μια άλλη. Η καταστροφή της μήτρας που γεννάει αντίτυπα ενώ η ίδια πεθαίνει καθώς τη δουλεύουμε, υποδηλώνει τον αέναο κύκλο του θανάτου που ζευγαρώνει με τη ζωή. Η πολλαπλότητα και ο πολιτισμός που προκύπτει από την έννοια του τυπώματος είναι μία βασική δύναμη της σημερινής αντίληψης για τη μνήμη και τη λήθη. Ό,τι χαράσσουμε αντιστέκεται στη λήθη περισσότερο. [...] Καθώς ο σκληρός δίσκος του υπολογιστή μπορεί να έχει τη θέση και τη λειτουργία της χαραγμένης μήτρας , οι ψηφιακές εκτυπώσεις έχουν ήδη κερδίσει τη θέση τους επάξια ως εικαστικά εκφραστικά μέσα και ως αντικείμενο έρευνας και διδασκαλίας στις Σχολές Καλών Τεχνών ανά τον κόσμο. Είναι πασιφανές ότι ο ορίζοντας πια είναι πολύ ευρύς και μπορεί να φιλοξενήσει όλα τα βλέμματα, αρκεί αυτά να είναι γεμάτα ανησυχία.»


Αξίζει να σημειώσουμε ότι οι δύο καθηγητές, ο Ξ. Σαχίνης και ο Μ. Γιανναδάκης είναι μέλη της ΕΝΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΑΡΑΚΤΩΝ.



Η έκθεση θα λειτουργεί στο Μουσείο Βάσω Γ. Κατράκη, στην ανατολική παραλία του Αιτωλικού.

Τρίτη έως Πέμπτη και Κυριακή 10.00-14.00

Παρασκευή και Σάββατο 10.00-14.00 και 18.00-21.00

Τηλέφωνο 26320 22 780



Διάρκεια έκθεσης: 30 Απριλίου-28 Ιουνίου 2009
Η παραπάνω ανακοίνωση δημοσιεύεται στο www.ana-mpa.gr (Αθηναικό Πρακτορείο Ειδήσεων). Δείτε επίσης και εδώ: http://www.miet.gr/

16 Απρ 2009

Τα Σκαλοπάτια της Αγιαλεούσας.

Σχεδόν όλη η βόρεια Αιτωλ/νία και η Ήπειρος έχει κάνει το σταυρό της περνώντας κάτω από το μοναστήρι της Αγίας Ελεούσας. Τόπιο όμορφα άγριο, υποβλητικό, μοναδικό.
Ο τόπος η Κλεισούρα - τα "Τέμπη της Αιτωλίας", καταφύγιο σπάνιων αρπακτικών πουλιών και ιδιαίτερης χλωρίδας. Κάθετα βράχια, οξειδωμένα στο πέρασμα του χρόνου στις αποχρώσεις του κόκκινου, της ώχρας και του γκρίζου.
Βρισκόμαστε στο 20 χλμ. της Εθνικής Οδού από το Αιτωλικό προς το Αγρίνιο, στο μέρος που χρόνια τώρα αποτελεί κέντρο και σημείο αναφοράς στην θρησκευτική ζωή του τόπου.
Ας πάμε κάποια χρόνια πίσω...στο διπλανό Χρυσοβέργι όταν γύρω στα 1700, την ώρα που γινόνταν η Ανάσταση, ένας Τούρκος χλεύασε την τελετή. Ένας ντόπιος, ονόματι Κουμπούρας
συνεπλάκη με τον Τούρκο και τον σκότωσε. Οι χωριανοί βοήθησαν τον Κουμπούρα να διαφύγει και τον κατέβασαν με σχοινιά σε σπήλαιο, πάνω από το σημείο που είναι σήμερα χτισμένος ο ναός της Αγιαλεούσας. Για ένα χρόνο παραμένει κρυμμένος και συντηρείται από τους χωριανούς με
τρόφιμα που του κατέβαζαν μέ αιωρούμενο καλάθι. Το γεγονός δεν άργησε να ξεχασθεί και ο Κουμπούρας επανερχόμενος, διηγείται ότι έβλεπε σ' ένα συγκεκριμένο σημείο πιο κάτω ένα φως. Οι χωριανοί φθάνουν με εξαιρετική δυσκολία στον τόπο που του υπέδειξε και αντικρύζουν τη εικόνα της Παναγίας δίπλα σε μια πηγή. Εκεί θα χτιστεί το πρώτο εκκλησάκι.
Στο μοναστήρι φιλοξενήθηκε κι ο Πατροκοσμάς και γι αυτό έχει στηθεί ο ανδριάντας του στο περίβολο της μονής. Η ιστορία του Γιάννη Γούναρη είναι νομίζω γνωστή σε όλους. Μετά την γεναία του πράξη να αποκαλύψει τα σχέδια των Τούρκων στους Έλληνες αγωνιστές - ξέροντας πως θα σφαγιαστεί η οικογένειά του - κατέφυγε στην σπηλιά του Κουμπούρα. Αργότερα, όταν ο Όθωνας πέρασε από εκεί σε μια περιοδεία του, ο Γούναρης ζήτησε να παραχωρηθεί όλη η περιοχή της Κλεισούρας στο μοναστήρι. Προς τιμήν του, στήθηκε η προτομή του και η Συνομοσπονδία Κυνηγών συνεορτάζει μαζί με το μοναστήρι, την τρίτη Κυριακή του Ιουνίου. Ο Κώστας Κρυστάλλης εμπνεόμενος από τον Γούναρη έγραψε τον "Καλόγερο της Κλεισούρας".
Ο Πανάρετος Παλαμάς, θεωρείται ο πρώτος κτήτορας της μονής. Κατασκευάζει το 1878 τον ξενώνα και τα πρώτα σκαλοπάτια που οδηγούσαν στο ναό. Κατά την ηγουμενεία του το μοναστήρι επισκέφθηκε ο Γεώργιος Α'. Ο Χαρ. Τρικούπης αργότερα, επισκεπτόμενος τη μονή, χρηματοδότησε την κατασκευή της στέρνας.
Δεύτερος κτήτορας στάθηκε ο μοναχός Αλέξιος εξ Ιωαννίνων, ο οποίος έχτισε λίγο πιο κάτω τον δεύτερο ναό.
Από το 1973 ολόκληρη η περιοχή της Κλεισούρας ανακυρήχθηκε ιστορική περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και προστατεύεται.


Η φωτογραφία που δημοσιεύουμε έρχεται σε ασυμφωνία με τη σημερινή εικόνα των κτισμάτων. Οι επεμβάσεις στο τοπίο και στα κτίρια σήμερα είναι εμφανείς και εντάσσονται στη βελτίωση του μικρού -"μεγαλύτερου" και του λιτού - "λαμπρότερου". Τα σκαλοπάτια όμως όσο και να βελτιωθούν οδηγούν πάντα σε ανήφορο κι ο ανήφορος δικαιολογεί το όνομά του μόνο όταν σε κάνει να ιδρώνεις!

Νεανική έντυπη παρουσία.

Οι μαθητές του Γενικού Λυκείου Αιτωλικού, απέκτησαν ταυτότητα. Αυτό που σε άλλα σχολεία της χώρας αποτελεί δεδομένο και εδώ και καιρό αναπόσπαστο κομμάτι της μαθητικής ζωής - η έκδοση δηλαδή μιας εφημερίδας - έγινε πράξη από τους καθηγητές και τους μαθητές του Λυκείου μας. Συγχαρητήρια σε όλους όσους συμμετείχαν γι αυτό το ιδιαίτερα σημαντικό αποτέλεσμα που υπογραμμίζει την πολιτιστική ταυτότητα του τόπου μας. "Νεολαία.gr" λοιπόν. Καλή συνέχεια!

15 Απρ 2009

Όψεις μιας πόλης: Αιτωλικού αναγνώσεις.



ΤΟ ΑΙΤΩΛΙΚΟ, Η ΑΙΤΩΛΙΑ , ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ.
Γράμματα, τέχνη, μοναχισμός.



Το βιβλιογραφικό κέντρο του Αιτωλικού
Στα τέλη του 17ου αι., μετά τους πρώτους δύσκολους αιώνες της σκλαβιάς, αρχίζει να διαφαίνεται μια πνευματική κίνηση – διέξοδος από το σκοτάδι στο οποίο είχε βυθιστεί η χώρα και η περιοχή μας: “…την τε Παραχελωίτιδα και Αιτωλίαν και Ακαρνανίαν, τα γράμματα και η αρχαία παιδεία εύρον ικανούς λάτρεις και θεράποντας.”(Ματθ. Παρανίκας, «Σχεδίασμα», 1867).
Το Αιτωλικό, θα συμβάλλει από την αρχή στην πνευματική αφύπνιση της περιοχής.
Το 1640, ο Ευγένιος Γιαννούλης ο Αιτωλός θα ιδρύσει την Σχολή του Αιτωλικού. Οι γραπτές μαρτυρίες που διασώθηκαν σε κώδικες και χειρόγραφα των μονών του
Αγίου Όρους, δείχνουν το λαμπρό ιστορικό παρελθόν της σχολής. Γράφει σχετικά Ο Κ.Σ. Κώνστας: ξεφυλλίζοντας κάποτε τη μοναδική και μνημειώδη δίτομη έκδοση «κατάλογος των εν ταις βιβλιοθήκαις του Αγίου Όρους ελληνικών κωδίκων»(τομ.Α’-Β’ εν Κανταβριγία 1895-1900),του καθηγητού Σπυρ. Λάμπρου, με συγκίνηση όχι άμοιρη κάποιας τοπικής υπηρηφάνειας , σταματούσαμε κάθε τόσο μπρος σε δυτικορουμελιώτικες εκεί μέσα πληροφορίες, που ζωντάνευαν άλλες ονόματα σχολείων της, άλλες βιβλιογράφων της και άλλες βιβλιογραφικών της κέντρων από τόπους της, που η μετέπειτα μελαγχολική τους μοίρα τους έχει καταντήσει πια άσημους και ξεχασμένους!”
To βιβλιογραφικό κέντρο της Σχολής του Αιτωλικού, κατέχει στα τέλη του 17ου αι
εξέχουσα θέση στη δυτική Ελλάδα. Στον κατάλογο των αγιορειτικών βιβλιοθηκών που συνέταξε το 1895-1900, ο Σπυρ. Λάμπρος, διαβάζουμε τα εξής:
1.Τομ. Β’, σελ.338, αρθμ. 5732: “Έκθεσις συνοπτική… εκδοθείσα παρά του λογιωτάτου και σοφωτάτου Θεοδοσίου του Κορυδαλλέως, πρώην μητροπολίτου Ναυπάκτου και Άρτης…τέλος 1697, Μάρτιος, εις το Ανατολικόν”
2.Τομ. Β’, σελ.339, αρθμ.5738: “Αναστασίου ιερομονάχου του Γορδίου, τέχνης ρητορικής εισαγωγική διδασκαλία…1698, , Ποσειδιώνος, εν τω Ανατολικόν.”
3.Τομ. Β’, σελ.416, αρθμ.6200: “Βίοι των φιλοσόφων…μεταφρασθέντες εις κοινήν διάλεκτον παρά Αναστασίου ιερομονάχου Γορδίου του εξ’ Αγράφων και προτεθέντες εις κοινήν ωφέλειαν των φιλολόγων…Δεκεμβρίου...
εις το Ανατολικόν της Αιτωλίας.”
Τέλος, δύο χειρόγραφα από τα πιο γνωστά έργα του Ευγ. Γιαννούλη, βρίσκονται στο Άγιον Όρος: “Εξηγήσεις εις τους δύο κανόνας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου”(κώδ.203,ΙΜ. Ιβήρων), και “Ομιλία περί προσευχής”(κώδ.230 ΙΜ. Διονυσίου). Επίσης, δύο λόγοι του, “περί της αγίας προσκομιδής”, γράφτηκαν κατά παραγγελία των μοναχών του Όρους.

Η τέχνη, σχέσεις και επιδράσεις.
Kατά την επίσκεψη μου στο Άγιο Όρος, στη μονή Διονυσίου, συνομιλώντας με τον αγιογράφο - μοναχό Νικόλαο και αναφερόμενος ότι κατάγομαι από την Αιτωλία, μου φανέρωσε το θαυμασμό του για το πλήθος και την ποιότητα των βυζαντινών μνημείων της περιοχής μας. Στάθηκε ιδιαίτερα στις σημαντικές βραχογραφίες του Κρεμαστού, και στο μοναστήρι της Μυρτιάς με τα έργα του Ξένου Διγενή ,δείχνοντάς μου μέσα από το βιβλίο του καθηγητή Παλιούρα, ένα έξοχο πορτραίτο του αγ. Νικολάου που αγιογραφούσε εκείνη τη στιγμή. Ο Ξένος Διγενής, δημιούργησε στην Μυρτιά, ένα έξοχο αγιογραφικό σύνολο ανάμεσα στην παλαιολόγεια-μακεδονική σχολή και στην ασκητική Κρητική Τέχνη.
Το κυρίως καθολικό της Μυρτιάς επίσης, διασώζει το έργο του Φράγκου Κατελάνου, του ιδίου που φιλοτέχνησε τις τοιχογραφίες στο παρεκκλήσιο του αγ. Νικολάου στη μονή της Μεγίστης Λαύρας. Αλλά το μνημείο του οποίου ο ζωγραφικός διάκοσμος μπορεί να συγκριθεί άμεσα με το Άγιο Όρος, είναι οι Ταξιάρχες της Γουριάς. Πραγματικά οι αγιογραφίες των Ταξιαρχών μπορούν να συγκριθούν μόνο με τα έργα του Θεοφάνη στα καθολικά δύο αγιορείτικων μονών: της Μεγίστης Λαύρας και του Σταυρονικήτα. Ο καθ. Παλιούρας σημειώνει για την περιοχή: “…παρουσιάζεται το φαινόμενο να συναντάμε έργα υψηλής στάθμης σε απόμερες περιοχές, όπως π.χ. στο μοναστήρι της Φωτμούς, στους Ταξιάρχες της Γουριάς …που μπορούν να συγκριθούν ποιοτικά με οποιοδήποτε μνημείο των Μετεώρων ή του Αγίου Όρους που τοιχογραφήθηκε την ίδια εποχή.”
Στο μοναστήρι της Παλαιοκαρυάς ο μοναχός Ιωνάς, από την σκήτη των Καυσοκαλυβίων του Όρους, εμφανίζεται ως δωρητής της εικόνος του Χριστού(1741), η οποία φέρει σχετική επιγραφή. H εικόνα αυτή, στάλθηκε από το Άγιον Όρος κατόπιν παραγγελίας της μοναχής Πελαγίας, ώστε να περιέρχεται τα αιτωλικά χωριά για προσκυνηματικούς και οικονομικούς λόγους. Ο Ιωνάς είχε επίσης προσφέρει στη μονή, ένα χρόνο πριν το1740, άλλη μια εικόνα που παριστάνει την Παναγία ως «Κυρία των Αγγέλων», ενώ μια τρίτη εικόνα του1805, στον ίδιο τύπο της Παναγίας φυλάσσεται στη μονή με επιγραφή που φανερώνει την προέλευσή της από τη ρωσική μονή του Όρους.
Στο τέμπλο του ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αιτωλικού, ευρίσκεται η εικόνα της Παναγίας πού φέρει την προσωνυμία «Φοβερά Προστασία». Στον ίδιο τύπο και την ίδια προσωνυμία φέρει η εφέστια εικόνα τη μονής Κουτλουμουσίου.
Τέλος, στο αρχονταρίκι της μονής Παντοκράτορος, ευρίσκεται μια ελαιογραφία με την άποψη της μονής , έργο του σημαντικού ιμπρεσιονιστή ζωγράφου και συμπατριώτη μας Δήμου Μπραέσα. Αξιοσημείωτο επίσης είναι το γεγονός ότι η κυρά Βασιλική του Αλή Πασά (θα ζήσει τα τελευταία της χρόνια στο Αιτωλικό όπου και ο τάφος της),θα προσφέρει το 1819 χρήματα, με τα οποία ο ηγούμενος Χρύσανθος της μονής Εσφιγμένου θα ανακαινίσει το μοναστήρι.
Ο μοναχισμός.
Ο επιφανέστερος Αιτωλός που μόνασε στο Άγιον Όρος ήταν ο άγ. Κοσμάς. Θα ησυχάσει για πολλά χρόνια στη μονή Φιλοθέου, η οποία τιμά τον άγιο, πανηγυρίζοντας δύο φορές τον χρόνο, στην εορτή του και του Ευαγγελισμού. Ο Πατροκοσμάς θα μείνη στο Όρος 17 χρόνια και θα σπουδάσει στην Αθωνιάδα, αποφοιτώντας το 1759. Στον Άθω, θα βρεθεί σε νεαρή ηλικία ο ιδρυτής της σχολής του Αιτωλικού Ευγ Γιαννούλης ο Αιτωλός. Το 1618, με τον πνευματικό του γέροντα Αρσένιο θα επισκεφθούν το Όρος, όπου στη μονή Ξηροποτάμου, κοντά στον λόγιο επίσκοπο Χαραλάμπη, θα διδαχθεί αρχαία ελληνικά και επική ποίηση.
Από τη γειτονική μας Κατοχή κατάγονταν ο ιερομόναχος Ιωακείμ ο Μακρυγένης, ο οποίος θα μονάσει στη μονή Γρηγορίου, ως σκευοφύλαξ (1740). Σήμερα θεωρείται ο τρίτος κτίτορας της μονής, αφού το έτος 1783 θα την ανακαινίσει εξ’ ολοκλήρου.
Μια χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή του αγίου οσιομάρτυρος Ιακώβου(16ος αι). Ήταν αρχικά μοναχός στη μονή Δοχειαρίου απ’ την οποία αποχωρεί ιδρύοντας την σκήτη Προδρόμου της μονής Ιβήρων. Αργότερα θα αποσυρθεί στην «έρημο» του Όρους όπου του έρχεται «λογισμός» να εξέλθει από τον Άθω και να μεταβεί στα μέρη της Αιτωλίας. Το αφυπνιστικό, πνευματικό του έργο, θα εξαγριώσει τους τούρκους και μετά από πολλες περιπέτειες θα μαρτυρήσει στην Ανδριανούπολη, το 1519. Το ιερό λειψανό του, φυλάσσεται στη μονή της αγ. Αναστασίας έξω από την Θεσαλονίκη.
Ο μοναχός παπά-Ιωννάς ο καυσοκαλυβίτης. Υπήρξε μαθητής του επιφανέστερου ασκητή των Καυσοκαλυβίων, του αγ. Ακακίου. Στο ναίδριο της Κοιμήσεως που ανήγειρε ο ίδιος το 1749,σώζεται επιγραφή η οποία αναφέρει ότι καταγόνταν από τα μέρη της Αιτωλίας. Τέλος, στη ίδια σκήτη μόνασε και ο λόγιος ιερομόναχος Ραφαήλ, ο οποίος είχε σημαντική διδακτική δράση στην περιοχή της Αιτωλίας.

Σήμερα, το Περιβόλι της Παναγίας γνωρίζει μέρες ακμής. Στα μοναστήρια και τις σκήτες του μονάζει μεγάλος αριθμός μοναχών, προερχόμενων αρκετών από τα μέρη μας: o ιερομόναχος Φιλόθεος εξ Αιτωλικού (Μ. Κουτλουμουσίου), ο αγιογράφος μοναχός Ευφρόσυνος εκ Μεσολογγιου, ( σκήτη αγ. Παντελεήμονος στο Κουτλουμούσι) ο γέρων Μεθόδιος εκ Μεσολογγίου, (σκήτη του Τιμίου Προδρόμου της μονής Ιβήρων)…
Είναι τιμή για την περιοχή μας αυτά τα ελάχιστα πλην ενδιαφέροντα σημεία προσέγγισης με το Άγιο Όρος. Ελπίζουμε στο μέλλον, μέσα από το φωτογραφικό και βιβλιογραφικό υλικό που διαθέτουμε να οργανωθεί μιαν έκθεση φέρνοντας κοντά σε όλους μας το μεγαλείο της Αθωνικής Πολιτείας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.Κ.Σ. ΚΩΝΣΤΑΣ, Δίπτυχο παιδείας του Γένους. Περιοδ. Στερεά Ελλας, Απρ.-Μάιος 1974
2.ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ, μητροπ. Παραμυθίας & Πάργας, Το Αιτωλικόν ή Ανατολικόν και η Σχολή αυτού από του ΙΖ’αι . ΔΙΕΕ, 1, 1928
3.ΠΑΛΙΟΥΡΑΣ ΑΘ. Βυζαντινή Αιτωλ/νία. Αρσινόη, Αθ. 1985
4.ΚΑΡΥΤΣΑΣ Γ. Β. Οι Αιτωλοί διδάσκαλοι. Αθ. 2002
5.ΛΑΜΠΡΟΥ ΣΠ. Γεωργίου του Αιτωλού Μύθοι και αποσπάσματα του Σπανέα, εξ αγιορειτικών κωδίκων, νυν το πρώτον εκδιδόμενα. ΔΙΕΕΕ, 5 (1896).

Μιχάλης Κότσαρης, 15-1-04
Στη φωτογραφία ένα παλιό χαρακτικό μου (ξυλογραφία) -με θέμα το Αιτωλικό σε ύφος βυζαντινής μινιατούρας.

14 Απρ 2009

Mια πολύ "Κitsch" Έκθεση!

Το kitsch των ημερών μας (κοινώς το κακό μας γούστο και οι αντιαισθητικές επιλογές μας) παρουσιάζεται σε μια διαφορετική έκθεση στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
στη Θεσσαλονίκη.
"Ένας διαγωνισμός, εκατό εικόνες, εκατό αντικείμενα, πέντε βραβεία, μια έκθεση που θα σας αφήσει άφωνους!", σημειώνουν στην πρόσκληση οι Διοργανωτές της.
Τα εγκαίνια της έκθεσης "GREATEST KITSCH", θα γίνουν την Τετάρτη 29 Απριλίου στο Κέντρο Συγχρονης Τέχνης στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Θα παρουσιαστούν όσα εξωφρενικά κατέγραψε ο φακός των φωτογράφων, ενώ οι επισκέπτες θα περιεργαστούν τα "ασύλληπτης" ομορφιάς αντικείμενα που συνέλεξαν οι συλλέκτες της έκθεσης...

10 Απρ 2009

Μια έκθεση σταθμός για την Ελληνική Χαρακτική ΙΙ

Έργο της Τώνιας Νικολαίδου

Το Εργαστήριο Χαρακτικής των Σιατερλή-Pantolfini είναι υπόθεση σοβαρή για τους χαράκτες και τους εικαστικούς καλλιτέχνες ευρύτερα, από το 1977 που ιδρύθηκε.


Σήμερα, όπως όλα δείχνουν με την εξαιρετική έκθεση της Ιστορίας του Εργαστηρίου, στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, γίνεται υπόθεση τεκμηρίωσης της πορείας της σύγχρονης χαρακτικής, με τα δείγματα δουλειάς των 60 καλλιτεχνών που συμμετέχουν, από τους γλύπτη Θόδωρο, Γιάννη Μπουτέα, Βλάση Κανιάρη έως τους Μιχάλη Αρφαρά, Τώνια Νικολαΐδη, Δήμητρα Σιατερλή, Πίνο Παντολφίνι, Μαρία Γιακά (σας υπενθυμίζω την πρόσφατη παρουσία της στο Βυζαντινό Μουσείο) και από τους ιστορικούς Χατζηκυριάκο-Γκίκα, Γιάννη Τσαρούχη, Κώστα Γραμματόπουλο έως τον Δημήτρη Κοντό, τον Αλέκο Φασιανό, τον Χρόνη Μπότσογλου. Βλέπετε, το Εργαστήριο δεν ανήκει μόνο στους χαράκτες, αλλά σε κάθε εικαστικό καλλιτέχνη που επιθυμούσε να εμπλακεί με τη χαρακτική, έστω και περιστασιακά.

Η όλη παραγωγή έργου, παραπάνω από έγκυρη, με εκδηλώσεις πληροφόρησης προς το κοινό, συνεργασίες με τον αντίστοιχο διεθνή χώρο αλλά και μύηση κάθε ενδιαφερόμενου σε διάφορες τεχνικές, κυρίως της χαλκογραφίας, με γνωστές ή πειραματικές διαδικασίες. Η άριστη γνώση του ζεύγους Παντολφίνι-Σιατερλή επιτρέπει αυτού του είδους τα ανοίγματα στον ευρύτερο χώρο των εικαστικών, των θεωρητικών αλλά και των ερασιτεχνών που είχαν ενδιαφέρον για το θέμα χαρακτική, στη σειρά μαθημάτων-σεμιναρίων.

Η πρώτη συνεργασία του Εργαστηρίου Παντολφίνι-Σιατερλή ήταν με τη Βάσω Κατράκη, όταν, το 1977, τυπώνονται και παρουσιάζονται στην έκθεση «Η γυναίκα στην Αντίσταση» εννέα όρθια ξύλα φυλαγμένα από τα χρόνια της Αντίστασης.

Εως σήμερα, η πορεία της δουλειάς και οι συνεργασίες του χώρου με τους καλλιτέχνες είναι διαρκής, όπως αποδεικνύει η ιστορική αυτή έκθεση, η οποία περιέχει πολύτιμο υλικό ευρηματικά παρουσιασμένο (επιμέλεια Νέλλης Κυριαζή).

Εως πριν από λίγα χρόνια, η χαρακτική χρειαζόταν κάθε τόσο να απολογείται για το αν είναι ισότιμη με τη μοναδικότητα της ζωγραφικής, δεδομένων των αριθμημένων αντιτύπων και της σαφώς χαμηλότερης τιμής των έργων της. Σήμερα, έχει απελευθερωθεί από τέτοιου είδους δεσμεύσεις και αν τοποθετούμε την Τώνια Νικολαΐδου (παράδειγμα) στα δείγματα των σημαντικών καλλιτεχνών, δεν χρειάζεται να την ορίσουμε ως χαράκτρια σε μια υπόθεση όπου το μέσον δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός. Φαντάζομαι, ωστόσο, ότι η οικονομική κρίση θα ευκολύνει στις μέρες μας τη διάδοση της χαρακτικής, προχωρώντας παράλληλα στην απενοχοποίηση της χαρακτικής από το όποιο τύπωμα και την όποια αναπαραγωγή.

Η έκθεση έχει στόχο σοβαρό, κατά τη γνώμη μας, στον διπλό της ρόλο, της ιστορικής πληροφόρησης και της σύγχρονης δημιουργίας.

To παραπάνω άρθρο της Μαρίας Μαραγκού, αναδημοσιεύεται από την "Ελευθεροτυπία"
http://www.enet.gr/?i=news.el.home&id=32524


Στην Αίθουσα Τέχνης "έργω 98", μπορεί κανείς να δεί έργα του ζεύγους Παντολφίνι - Σιατερλή, καθώς και της Άριας Κομιανού - φίλη της Βάσως Κατράκη - του πρώην προέδρου της Ενωσης Ελλήνων Χαρακτών Νίκου Δεσεκόπουλου, κα. όπως επίσης να πληροφορηθεί για την δράση του τόσου δραστήριου σωματείου πάνω στην υπόθεση της Ελληνικής Χαρακτικής στις μέρες μας

Όψεις μιας πόλης, "Οψόμεθα..."




Οι Ταξιάρχες - αρχάγγελοι προστάτες των παιδιών στέκονται στο κέντρο της πόλης μας. Κάτω, στη μικρή πλατεία, παιδιά που παίζουν. Τα φτερά του ενός αγγέλου πληγωμένα, μπανταρισμένα με σκαλωσιές-νάρθηκα...τρίτος χρόνος τώρα...

8 Απρ 2009

Όψεις μιας πόλης: δυτική ενδοχώρα.

Φωτογραφία της δυτικής οικιστικής πλευράς του Αιτωλικού, στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Σημείο αναφοράς το γήπεδο του Άρη Αιτωλικού, χωρίς κερκίδες ακόμη και χωρίς χλοοτάπητα. Δυο τρία σπίτια σε πρώτο πλάνο, καλλιέργειες και περιβόλια στους πρόποδες του λόφου Κατσά - απ' όπου έχει ληφθεί και η φωτογραφία.
Η οικιστική ανάπτυξη, έχει ήδη αλλάξει το τοπίο. Απέναντι από το γήπεδο στέκεται τώρα το Κέντρο Υγείας, δεξιά και αριστερά του δρόμου χτίστηκαν οι εργατικές πολυκατοικίες και αρκετά καινούρια σπίτια. Πολλές ιδιωτικές εμπορικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, υπάρχουν πλέον εκεί που απλωνόνταν κάποτε το πράσινο. Το ίδιο σκηνικό και στην απέναντι ανατολική πλευρά του νησιού.
Η πόλη μας αναγκαστικά αστικοποιέιται, όσο περνάνει ο καιρός μοιάζει όλο και περισσότερο με τις ίδιες ανά την Ελλάδα επαρχιακές πόλεις. Ωστόσο κάτι καλό κρατιέται ακόμα μέσα στο νησί, κάποιες εικόνες ακόμα ικανοποιούν τις μνήμες μας.
Η φωτογραφία είναι του Κ. Μητρέλη και κυκλοφόρησε σαν καρτ -ποστάλ από το φωτογραφείο του Ελ. Μποτσιβάλη, στο Αιτωλικό.

7 Απρ 2009

Όψεις μιας πόλης: Ξημερώνει και βραδυάζει στις γειτονιές μας...



Θα μπορούσε να είναι σαν το παιχνίδι που μας ζητάει να βρούμε τις διαφορές. Αλλά δεν το προσεγγίζουμε ως παιχνίδι. Στις δύο φωτογραφίες εκτός από την χρονική απόστασή τους, έχουμε να κάνουμε με την αρχιτεκτονική αλλαγή του παλαιότερου σωζόμενου εκκλησιαστικού μνημείου - ενταγμένου σε οικιστικό χώρο - στην ευρύτερη περιοχή της Αιτωλίας. Η αισθητική του αρχιτεκτονικού συνόλου χάθηκε γιατί αναπαλαιώσαμε χωρίς γνώση. Δεν υπάρχει καμία μαρτυρία που να αποδεικνύει ότι ο Αη-Γιώργης κάποτε είχε εμφανή λιθοδομή, και που κάποτε καλύφθηκε με κάποιο επίχρισμα και που τώρα έπρεπε να αποκαλυφθεί. Αντιθέτως, χτίστηκε με την λογική ότι η ασχημάτιστη τοποθέτηση της πέτρας που συμπληρώνονταν με δομικά στοιχεία όπως τα τούβλα και τα κεραμίδια - όχι για διακοσμητικούς αλλά για υποστηρικτικούς λόγους - θα καλύπτονταν με σοβά, που στη συνέχεια θα βάφονταν με τα χρώματα που παραπέμπουν στο επτανησιακό ύφος που κι αυτό με τη σειρά του προέρχεται από το βενετσιάνικο "χρώμα" που άγγιξε και τη δική μας περιοχή. Άλλωστε , ο αη -Γιώργης ήταν η εκκλησιά των καθολικών Βενετσιάνων στο Αιτωλικό την εποχή της Ενετοκρατίας.
Καμία έκκλησία στα Επτάνησα δεν έχει εμφανή λιθοδομή, και όλες είναι βαμμένες στα χρώματα της ώχρας, και του κόκκινου του κεραμιδιού (χοντροκόκκινου στη γλώσσα της βυαντινής ζωγραφικής). Αντί να κρατήσουμε το ύφος που παραπέμπει και δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό της πόλης ως "Μικρή Βενετία", προσεγγίσαμε το πέτρινο "ιδίωμα" των ορεινών χωριών. Ας όψεται η μόδα της αμμοβολής που προτείνει το ξεσκέπασμα της πέτρας κι ας είναι "ορνιθοσκάλισμα"...Οι Ταξιάρχες χτίστηκαν από την αρχή με σχέδιο και μεράκι από εξαιρετικούς ηπειρώτες μάστορες της πέτρας, με την προοπτική να φανεί η δεξιοτεχνία και η καλαισθησία της τέχνης τους. Το αποτέλεσμα το βλέπουμε όλοι σήμερα και το θαυμάζουμε! Φανταστείτε να αποφάσιζαν κάποιοι το σοβάτισμα των Ταξιαρχών! Στη περίπτωση του αη-Γιώργη αποκαλύφθηκαν βέβαια τα μοναδικά λιθανάγλυφα και τα ξεχωριστά λίθινα και κεραμοπλαστικά δομικά στοιχεία στην επίστεψη των θυρών και των παραθύρων.
Αποκαλύφθηκε βέβαια ότ,ι δεν έπρεπε νε αποκαλυφθεί - κι αυτό είναι το πρόβλημα - η ασύμμετρη, η επιτηδευμένα fake (ψεύτικη) ωραιοποιημένη λιθοδομή που ήδη έχει δημιουργήσει προβλήματα. Η υγρασία και τα νερά της βροχής εισχωρούν πλέον μέσα στο ναό ανεμπόδιστα, αφού απομακρύνθηκε ο προστατευτικός σοβάς - σοφή συνταγή παλιών μαστόρων - που εκτός από διακοσμητικός, ήταν το μονωτικό υλικό που προστάτευε το κτίριο από τις φθορές που προκαλεί ο χρόνος και οι καιρικές συνθήκες.
Και τώρα προσπαθούμε να "ξανα-αναπαιλαιώσουμε" το κτίριο που πληγώσαμε...
Τα παραπάνω ισχύουν και για τον αη-Δημήτρη. Ενώ θα μπορούσαμε να κάνουμε μια προσπάθεια για να ξαναχτιστεί ένα νέο καμπαναριό, στα πρότυπα του κομψότατου παλιού καμπαναριού, επιλέξαμε το ξεγύμνωμα του ναού από τον παμπάλαιο "σοφό" σοβά, με αποτέλεσμα κι αυτός ο ναός να ειναι "πληρης υδάτων" τον χειμώνα...
Παρ 'όλα αυτά δε λέμε πως μας κούρασε η πόλη μας...Μέσα στην άνοιξη περιμένουμε να ξαναδούμε ν' ανθίζουν λουλούδια και να μην τραβάει ολομόναχο τ' απόγευμα το δρόμο...

3 Απρ 2009

Όψεις μιας πόλης: τα κυπαρίσια είναι ψηλά, μα την ελιά έχουν συντροφιά τους...

Ο αρχιτεκτονικός "διάλογος" που συναντάει όποιος βολτάρει στα στενά του Αιτωλικού είναι γνώση... Ισορροπία, προσαρμοσμένη δόμηση στη στενότητα του χώρου, το ψηλό με το χαμηλό συνυπάρχει χωρίς το ένα να απαξιώνει το άλλο. Η αντίθεση και ο διάλογος... Η σύνθεση που γεννάει το μοναδικό και το αυθεντικό του αιτωλικιώτικου ζωντανού παρόντος! Σ΄αυτή τη πόλη βρίσκουμε "στιγμές" παρελθόντος, εικόνες που "μεταφέρουν" αναμνήσεις. Όμορφες αναμνήσεις... "Τα μόνα δικά μου ήταν η θάλασσα η λιμνοθάλασσα και τα σαλτσινά της και ξένα όλα τ' άλλα..." γράφει ο Θωμάς Γκόρπας. Αυτά για του Ατωλικού μας την όψη...

1 Απρ 2009

Βόλτα στις γειτονιές της πόλης ΙΙ




Από τις παλιότερες γειτονιές του Αιτωλικού, κρατάει ακόμα το γνήσιο χρώμα της και αρκετά παραδοσιακά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Δομημένη γύρω από την εκκλησία του Αη - Νικόλα, η γειτονιά των ψαράδων, η γειτονιά που μεγάλωσε και εμπνεύστηκε η Βάσω Κατράκη, η γειτονιά που κάποτε ακουμπούσε στα νερά της λιμνοθάλασσας.

Κάποτε, σ' αυτή τη γειτονιά, βόλτες με τα ποδήλατα, ανάμεσα στ' αραγμένα σταφνοκάρια και τ' απλωμένα δίχτυα, ήχοι και μυρωδιές και αρμύρες και ξυπόλητα πόδια τα μεσημέρια των καλοκαιριών...Η μνήμη μας βρίσκεται πάντα μέσα στην εικόνα!

Σχετικές αναρτήσεις!

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...